Artikel: Linkage; C- en P-locus

23-10-2013 02:46

Genen liggen vast op hun plaats in de chromosomen. Deze vaste plaats noemt men een locus. Als 2 verschillende genen op eenzelfde chromosoom liggen, zullen ze altijd in dezelfde combinatie overerven.

Dus normaal gezien zou je bij het fokken combinaties kunnen maken met de verschillende kleuren. Zoal bijvoorbeeld blauw met choco, choco met roodoog, roodoog met agouti, zelfs agouti met choco, blauw en roodoog.

Maar wanneer de genen voor die verschillende eigenschappen op hetzelfde chromosoom liggen, is in principe de combinatie van die 2 genen niet mogelijk. De C- en de P-locus liggen beide op chromosoom 7. Je kan dus geen muis hebben die tegelijk chinchilla en roodoog (argente créme) is tenzij er een crossover plaats gevonden heeft.

 

Crossover

Een crossover betekend dat bij het delen van een chromosoom tijdens de meiose niet helemaal verloopt zoals dat normaal het geval zou zijn. In plaats van mooi in 2 te splitsen, wisselen bepaalde delen van de chromosoom zich en krijg je een recombinatie van de genen.

Dit is net zoals mutaties een natuurlijk proces dat essentieel is voor de evolutie van een soort. Genen die voor de crossover niet met elkaar gecombineerd konden worden door linkage, zouden dat nu wel kunnen. En net als mutaties kunnen ze ook weer verloren gaan of juist in stand gehouden worden door (natuurlijke) selectie.

Zo zijn er in het verleden al crossovers gebeurd in chromosoom 7 en deze zijn behouden gebleven. Hierdoor zijn enkele fokkers er nu in geslaagd om argente crème te fokken en zijn er ook andere combinaties mogelijk tussen roodoog en c-diluties. Maar als je muizen nog de originele combinatie (C/C p/p of c*/c* P/P) hebben kan je er dus niet zelf argente crème mee fokken. Dan zal je op zoek moeten gaan naar muizen die de combinatie van cch en p al hebben.

Wanneer een crossover plaatsgevonden heeft en het p-allel is nu gelinkt aan een van de c-dilutie allelen, kan het ook alleen maar in combinatie met dat ene c-dilutie allel bestaan. Bijvoorbeeld een muis heeft een crossover gehad en zijn p-allel is nu gelinkt met het ce-allel. Nu kan hij alleen maar gebruikt worden als men valse albino’s wil maken met ce/ce p/p, want er is nog steeds geen combinatie met het ch-allel en het p-allel mogelijk.

 

Andere gelinkte genen

Niet enkel c-dilutie en roodoog zijn gelinkte genen, er zijn ook nog andere variëteiten die op eenzelfde chromosoom voorkomen;

Chromosoom 1; leaden (ln) en fuzzy (fz)

Chromosoom 5; W-locus (schimmel (W) en lakenvelder (Wbd)), rumpwhite (Rw) en angora (go)

Chromosoom 7; C-locus, roodoog (p) en frizzy (fr)

Chromosoom 8; recessief rood (e) en langhaar (lh)

Chromosoom 13; satijn (sa) en pearl (pe)

Chromosoom 14; roan (Rn), bont (s) en naakt (hr)